Fovea centralis

De fovea is een klein deel van de anatomie van het oog dat een enorm verschil maakt in ons gezichtsvermogen. Rustend in de macula, biedt de fovea (ook wel “fovea centralis” genoemd) ons absoluut scherpste zicht.

Fovea definitie

De naam “fovea” komt van het Griekse woord dat “kleine put” betekent. Dit is een toepasselijke naam, omdat de fovea een kleine depressie (of put) is in de macula, een kleine structuur in het midden van het netvlies, het lichtgevoelige weefsel dat de achterkant van het oog bekleedt.

Het netvlies, macula en fovea werken samen om het best mogelijke centrale en perifere zicht en gezichtsscherpte te bieden.

Fovea functie

Om de functie van de fovea volledig te begrijpen, is het belangrijk om de anatomie met betrekking tot de macula te begrijpen.

De macula is een superlichtgevoelig deel van het netvlies dat twee soorten fotoreceptorcellen bevat: kegeltjes en staafjes. Dit dynamische duo van cellen neemt lichtstralen en zet deze om in signalen die vervolgens naar de hersenen worden gestuurd.

Kegelcellen zijn verantwoordelijk voor het produceren van kleur en fijne details, terwijl staafjes perifeer zicht, beweging en grijstinten bieden. Staafjes bevinden zich meestal buiten de macula en de kegels bevinden zich binnenin.

De fovea oogkuil heeft geen staafjes of andere neuronen, alleen miljoenen dicht opeengepakte kegeltjes. Door massaal te groeperen, krijgen kegels een optimale belichting om licht op te nemen terwijl het in het oog komt, waardoor ze een zo scherp mogelijk beeld kunnen maken.

Fovea centralis functie omvat ook het onderscheiden van andere beelddetails, zoals het onderscheiden van verschillende kleuren en het waarnemen van driedimensionale diepte.

Fovea tegen macula

Fovea anatomie kan lastig zijn omdat het netvlies en de macula ook lichtgevoelige delen van het oog zijn die een scherp zicht creëren. Dus, waar komt de fovea in het spel en hoe verschilt deze van de macula en het netvlies?

Zie het als “scherper, scherper, scherpst”: het netvlies is het weefsel dat de achterkant van de oogbol bekleedt en scherp zicht produceert wanneer licht het correct raakt. De macula is het middelste deel van het netvlies dat met zijn staafjes en kegeltjes nog scherper zicht produceert. De fovea is de put in de macula met alleen kegels, zodat het zicht op zijn scherpst kan zijn.

Hoewel de fovea en de macula hetzelfde doel hebben om een duidelijk zicht te bieden, bereiken ze dat doel op verschillende manieren.

Aandoeningen die van invloed kunnen zijn op de fovea

Omdat de fovea zo’n essentieel onderdeel is van iemands visie, is het belangrijk om de omstandigheden te voorkomen en / of te controleren die de functie ervan in gevaar kunnen brengen. Voorwaarden die van invloed kunnen zijn op de fovea zijn onder meer:

• Maculaire degeneratie (zowel natte als droge vormen) – Leeftijdsgebonden verdunning en abnormale eiwitgroei op de macula (droog) of maculalittekens als gevolg van abnormale bloedvatgroei en lekkage (nat).

• Ziekte van Stargardt — Vorm van maculaire degeneratie waarbij fotoreceptoren in de macula afsterven. In tegenstelling tot leeftijdsgebonden maculaire degeneratie, kan het jonge volwassenen en kinderen treffen.

• Diabetische retinopathie – Treedt op wanneer consistent hoge bloedsuikerspiegels schade aan het netvlies veroorzaken.

• Macula gat — Een leeftijdsgebonden scheur of gat dat zich vormt in de macula.

• Macula pucker – Wanneer een uitstulping, rimpel of plooi zich ontwikkelt op de macula en het centrale zicht beïnvloedt.

• Macula-oedeem — Vochtophoping in de macula.

• Netvliesloslating — Wanneer het netvlies optilt of wegscheurt van de achterkant van het oog.

• Retinoblastoom — Kanker van het oog die begint in het netvlies.

• Retinale ader occlusie — Wanneer een ader of slagader in het netvlies verstopt raakt.

• Retinopathie van prematuriteit — Toestand waarin abnormale bloedvaten op het netvlies groeien; treft baby’s die te vroeg geboren zijn.