Wat zijn Bitot spots?
Bitot’s vlekken (ook wel Bitot of Bitôt vlekken genoemd) zijn driehoekige afzettingen die zich kunnen vormen op het wit van de ogen. Ze bestaan uit gedroogd bindvlies, de heldere laag aan de buitenkant van het oog, die niet opnieuw kan worden bevochtigd door tranen. Vaak lijken ze schuimig en witachtig.
Bitotvlekken zijn een teken van vitamine A-tekort (VAD), een van de belangrijkste oorzaken van vermijdbare blindheid bij jonge kinderen. Ze werden voor het eerst beschreven door Pierre Bitôt in 1863.
Wat zijn de oorzaken Bitot-vlekken?
Bitotvlekken worden veroorzaakt door een gebrek aan vitamine A. VAD wordt meestal aangetroffen bij kleuters in ontwikkelingslanden. VAD kan organen in verschillende delen van het lichaam beïnvloeden. Wanneer het de ogen raakt, wordt het xerophthalmie.
Vitamine A-tekort
[Image credit: “Bitot’s spot” by © Murray McGavin. International Centre for Eye Health is licensed under CC BY-NC 2.0]
Vitamine A is een in vet oplosbare vitamine. Dit betekent dat het kan oplossen in vetten en wordt opgeslagen in vetweefsel en de lever. Het is een antioxidant voedingsstof die belangrijk is voor het gezichtsvermogen, de groei, de voortplanting en de immuniteit. Vitamine A is te vinden in voedingsmiddelen zoals spinazie, zuivelproducten en lever.
Een tekort aan vitamine A kan de ontwikkeling van bokaalcellen in het bindvlies belemmeren. Bokaalcellen zijn verantwoordelijk voor het afscheiden van mucines op het oppervlak van het oog. Mucines zijn de eiwitten waaruit slijm bestaat, die helpen bij het smeren van oppervlakken. Dit zorgt er dus voor dat het bindvlies uitdroogt.
VAD kan ervoor zorgen dat de cellen van het bindvlies hun vorm verschuiven, een proces dat metaplasie wordt genoemd. Het kan er ook voor zorgen dat keratine, een eiwit dat op deze cellen voorkomt, zich mengt met een bacterie die corynebacterium xerosis. Deze bacterie geeft gassen af, waardoor het schuimige oppervlak dat bij deze plekken hoort, ontstaat.
Ondervoeding is de belangrijkste oorzaak van VAD in ontwikkelingslanden. Het hoogste risico is voor jonge kinderen en zwangere of zogende vrouwen. Dit komt omdat alle drie de populaties een hogere voedingsvraag hebben.
VAD gevonden in ontwikkelde landen heeft meestal invloed op mensen met gastro-intestinale stoornissen. Dit komt omdat lever-, darm- en pancreasziekten kunnen voorkomen dat het lichaam vitamine A absorbeert, opslaat of aflevert. VAD wordt ook geassocieerd met alcoholmisbruik, evenals strikte vegetarische of veganistische diëten.
Blootstelling
De vlekken van Bitot zijn over het algemeen erger in delen van het oog die niet door de oogleden worden bedekt wanneer ze worden blootgesteld aan de elementen (ultraviolet licht, wind, rook en stof). In sommige gevallen kunnen de vlekken van Bitot verschijnen na langdurige blootstelling aan de elementen, zelfs bij patiënten die geen VAD hebben.
Welke symptomen verschijnen naast Bitot-vlekken?
Samen met Bitot-vlekken zijn er verschillende aandoeningen die verband houden met VAD, waaronder:
Nachtblindheid
Nachtblindheid, ook wel nyctalopie genoemd, treedt op wanneer een persoon moeite heeft om ’s nachts of bij weinig licht goed te zien. Het wordt meestal veroorzaakt door problemen in het netvlies, het netvlies is het weefsel aan de achterkant van het oog dat staafjes en kegeltjes bevat. Deze zorgen ervoor dat de ogen zich kunnen aanpassen aan het licht en kleur kunnen zien.
Conjunctivale en cornea xerosis
Xerosis is de medische term voor droogheid. VAD kan ervoor zorgen dat het bindvlies en het hoornvlies uitdrogen. Dit komt door het verlies van bokaalcellen en mucine. Conjunctivale xerosis kan ervoor zorgen dat het bindvlies rimpelt en er dof uitziet. Wanneer het hoornvlies (het heldere deel van het oog dat de pupil en iris bedekt) uitdroogt, ziet het er dof en wazig uit.
Keratomalacia
In ernstige gevallen van VAD kan het hoornvlies verzachten, een aandoening die keratomalacia. Dit kan infecties en zweren veroorzaken en zelfs het hoornvlies laten scheuren, wat kan leiden tot blindheid. Als keratomalacia zich ontwikkelt, kan het het hoornvlies in slechts een paar dagen vernietigen.
Als u vermoedt dat u of iemand die u kent keratomalacie heeft, zoek dan onmiddellijk medische hulp.
Xerophthalmische fundus
Xerophthalmische fundus verwijst naar kleine, diepe laesies of beschadigde gebieden die op het netvlies verschijnen.
Hoornvlies littekens
Schade aan het hoornvlies kan ervoor zorgen dat het littekenweefsel ontwikkelt. De resulterende hoornvlieslittekens kunnen mogelijk het gezichtsvermogen verstoren, afhankelijk van de locatie.
Hoe worden Bitot-vlekken gediagnosticeerd?
Een oogonderzoek is vaak de eerste stap in het diagnosticeren van Bitot-vlekken. Een oogarts kan zoeken naar tekenen van Symblepharon — wanneer een deel van het bindvlies op ano wordt gelijmdhet gebied van het bindvlies. Ze kunnen ook op zoek gaan naar conjunctivale fibrose, die optreedt wanneer het bindvlies verhardt, dikker wordt of littekens krijgt.
De arts zal waarschijnlijk een van de volgende tests gebruiken om het oppervlak van de ogen te controleren:
-
De test van Schirmer – Deze test maakt gebruik van een speciale strook papier die onder het onderste ooglid wordt ingebracht om te controleren of het oog voldoende tranen produceert.
-
Lissamine groen – Dit is een diagnostische kleurstof die op het oppervlak van het oog kan worden aangebracht. Het zal vlekken maken op stervende en beschadigde cellen en slijm, wat kan helpen bij het meten van het niveau van droogheid op het bindvlies.
-
Roos bengalen – Dit is een kleurstof met een vergelijkbare toepassing en gebruik als lissamine groen. Het kan helpen bij het detecteren van aandoeningen aan het oppervlak van het oog.
-
Impressie cytologie – Dit proces omvat het gebruik van een filter dat op het oppervlak van het oog wordt aangebracht. Het filter verwijdert de bovenste laag oogweefsel, zodat de arts het kan analyseren.
De arts zal naar de geschiedenis van de patiënt kijken om te zoeken naar tekenen van ondervoeding of verlaagde vitamine A-absorptie. Ze kunnen ook een bloedtest uitvoeren om te kijken naar de niveaus van vitamine A.
Hoe worden Bitot spots behandeld?
Bitotvlekken kunnen worden behandeld met hoge doses vitamine A, die kunnen worden gegeven als een orale medicatie (via de mond ingenomen) of als een intramusculaire injectie. De dosis vitamine A wordt bepaald door de leeftijd van de patiënt en specifieke symptomen. Bitotvlekken verbeteren vaak binnen twee weken na de vitamine A-behandeling.
Wanneer moet je naar de dokter?
Als u grijze of zilverachtige vlekken op het wit van uw ogen of die van uw geliefde opmerkt, neem dan contact op met uw oogarts. Het is belangrijk om uw vermogen om te zien bij weinig licht te testen, omdat nachtblindheid zich vaak ontwikkelt vóór het verschijnen van bitot’s vlekken. Beide kunnen tekenen zijn dat u een vitamine A-tekort heeft.
Als u een voorgeschiedenis heeft van ondervoeding, alcoholmisbruik of een gastro-intestinale stoornis, zorg er dan voor dat u met een arts samenwerkt om een mogelijk tekort aan vitamine A aan te pakken.
Pagina gepubliceerd op dinsdag 4 oktober 2022
Medisch beoordeeld op zondag 18 september 2022