Wat is een hoornvlieslitteken?
Een hoornvlieslitteken blokkeert of vervormt licht als het het oog binnenkomt en kan leiden tot verminderd zicht. Cornealittekens worden meestal veroorzaakt door een infectie, verwonding of ziekte; procedures zoals een wimperlift en ooglaseren vormen echter ook een klein risico.
Het hoornvlies is het heldere vooroppervlak van het oog. Het heeft vijf lagen, gerangschikt van buitenste tot binnenste:
Lagen van het hoornvlies. Corneale cross-linking versterkt de bindingen in het stroma van het hoornvlies, de laag waaruit weefsel wordt verwijderd tijdens LASIK-chirurgie.
-
Epitheel
-
Bowman’s laag
-
Stroma
-
Het membraan van Descemet
-
Endotheel
Het hoornvlies helpt je duidelijk te zien door licht op de lens en het netvlies te buigen als het licht je oog binnenkomt. De buitenste laag van het hoornvlies (het epitheel) helpt ook je ogen te beschermen tegen irriterende stoffen zoals vuil, stof en ziektekiemen.
Wat veroorzaakt littekens in het hoornvlies?
Alles wat het hoornvlies kan beschadigen, kan hoornvlieslittekens veroorzaken, waaronder:
Cornea slijtage (kras) of oogletsel – Meestal is een kras op het hoornvlies een kleine verwonding die alleen de buitenste laag beschadigt, waardoor het minder snel littekens heeft. Ernstiger letsel veroorzaakt door een harde klap aan het oog of een schaafwond van iets scherps, heeft meer kans op een diepere wond en een hoornvlieslitteken.
Wimperlift – Dit is een cosmetische behandeling die je wimpers er voller en curlier uit laat zien. Een speciale permanentingsoplossing wordt gebruikt om deze effecten te bereiken. Hoornvlieslittekens zijn mogelijk als de oplossing in uw ogen komt.
PRK (fotorefractieve keratectomie) – PRK is een operatie die lasers gebruikt om bijziendheid, verziendheid en astigmatisme te corrigeren door de vorm van het hoornvlies te veranderen. Zoals elke operatie zijn er risico’s verbonden aan het hebben van PRK, en littekens in het hoornvlies is een van die risico’s.
Aandoeningen die littekens in het hoornvlies kunnen veroorzaken
Niet alle hoornvlieslittekens zijn het gevolg van letsel of trauma. Sommige oogaandoeningen kunnen ook littekens in het hoornvlies veroorzaken, waaronder:
Corneadystrofieën – Dit zijn oogziekten die veranderingen in het hoornvlies met zich meebrengen, en ze zijn vaak erfelijk. Sommige veroorzaken blindheid en oogpijn, terwijl anderen geen merkbare symptomen hebben. De meeste corneadystrofieën worden na verloop van tijd erger. Voorbeelden hiervan zijn:
-
Fuchs’ dystrofie Fuchs’ dystrofie is wanneer de endotheellaag beschadigd is en niet efficiënt overtollig vocht uit het stroma kan pompen. Dit zorgt ervoor dat het hoornvlies opzwelt en van vorm verandert, wat resulteert in wazig zicht en lichtgevoeligheid. Het treft meestal beide ogen.
-
Reis bucklers corneadystrofie – Deze aandoening beïnvloedt het epitheel en bowman’s laag aan de voorkant van het hoornvlies, waardoor littekens en vertroebeling van Bowmans membraan ontstaan. Mensen met Reis bucklers corneadystrofie zullen wazig zicht of dubbelzien in één oog hebben.
Keratoconjunctivitis – Dit is een ontsteking die het oppervlakkige hoornvlies en bindvlies van de ogen aantast (het losse bindweefsel dat de voorkant van de oogbol bedekt). Keratoconjunctivitis kan worden veroorzaakt door een virus, auto-immuunziekte, bacteriën of allergieën. Hoewel zeldzaam, kunnen sommige vormen van keratoconjunctivitis leiden tot littekens in het hoornvlies.
Pasgeboren conjunctivitis – Ook bekend als oftalmie neonatorum, deze aandoening treedt op binnen de eerste 30 dagen van het leven van een baby. Veroorzaakt door een chlamydia- of virale infectie, kan dit leiden tot littekens in het hoornvlies in beide ogen en mogelijk zelfs blindheid.
Stevens-Johnson syndroom (SJS) – Dit syndroom veroorzaakt pijnlijke blaren en laesies op de huid en slijmvliezen en kan leiden tot ernstige oogproblemen. Complicaties van ernstige oogziekte omvatten conjunctivale en cornea littekens. De meest voorkomende oorzaak van SJS is een allergische reactie op een medicijn, hoewel het ook het gevolg kan zijn van een infectie.
Xerophthalmie – Een groep oogproblemen veroorzaakt door vitamine A-tekort, het wordt gekenmerkt door extreme droge ogen en nachtblindheid. Het treft vooral baby’s en jonge kinderen in arme regio’s over de hele wereld.
Trachoom Trachoom is een ernstige bacteriële infectie die kan worden overgedragen via lichaamsvloeistoffen of contact met de mond, neus of ogen. Het kan leiden tot een hoornvliesontsteking en ervoor zorgen dat de wimpers naar binnen draaien. Dit kan leiden tot herhaalde schaafwonden aan het hoornvlies en uiteindelijk littekens. Hoewel ongewoon in de VS, is trachoom de nummer 1 infectieuze oorzaak van vermijdbare blindheid in de wereld.
Ontwikkelingsglaucoom – Dit type glaucoom treft baby’s, kinderen en tieners. Er is een extra risico op littekens of opacificatie van het hoornvlies omdat de ogen van kinderen nog steeds buigzaam en zacht zijn en hun hoge intraoculaire druk het hoornvlies en andere delen van het oog kan uitrekken en vergroten.
Keratoconus Mensen met deze oogaandoening hebben een abnormale verdunning van het hoornvlies, waardoor het vooroppervlak van het oog naar voren uitpuilt. Cornealittekens kunnen optreden wanneer het te dunne hoornvlies is blootgesteld aan overmatig wrijven van de ogen of langdurige slijtage van contactlenzen.
Wat zijn symptomen van littekens in het hoornvlies?
Een litteken op het hoornvlies kan uw zicht beïnvloeden, waardoor het moeilijk voor u is om duidelijk te zien. Symptomen van een hoornvlieslitteken zijn onder meer:
Hoe wordt cornealittekens gediagnosticeerd?
Hoornvlieslittekens hebben het uiterlijk van witte ondoorzichtige vlekken op het hoornvlies. Sommige zijn zichtbaar zonder gespecialiseerde apparatuur, terwijl andere moeilijker te detecteren zijn. Uw oogarts kan bepaalde tests en apparatuur gebruiken om te helpen bepalen of u een hoornvlieslitteken heeft:
-
Spleetlamp examen – Een spleetlamp is een microscoop met een fel licht eraan die uw oogarts gebruikt om uw hoornvlies duidelijk te zien.
-
Cornea topografie scan – Deze scan toont eventuele afwijkingen, waaronder littekens en andere aandoeningen die de gezondheid van uw hoornvlies kunnen beïnvloeden.
-
Gezichtsscherptetest – In een scherptetest lees je letters op een wandkaart op afstand om de helderheid en sterkte van je centrale zicht te testen. Als je moeite hebt met het lezen van de letters, kan dat een teken zijn van een hoornvlieslitteken.
Kan een hoornvlieslitteken vanzelf genezen?
Kleine hoornvlieskrabben en andere oppervlakkige verwondingen kunnen vanzelf genezen (zonder resulterend in permanente littekens), meestal in één tot twee dagen. Uw oogarts kan orale tetracyclines, topische steroïden of oogdruppels voorschrijven om ontstekingen te verminderen en u te helpen goed te genezen.
Als de diepere lagen van het hoornvlies beschadigd raken door een verwonding of infectie, kan zich een litteken vormen dat een verlies van transparantie kan veroorzaken (ook wel cornea-opaciteit genoemd).
Als u hoornvlieslittekens heeft die uw ogen beïnvloeden of hoe u ziet, heeft u mogelijk een vorm van behandeling nodig.
Hoe wordt littekenvorming in het hoornvlies behandeld?
Behandeling voor een hoornvlieslitteken hangt meestal af van hoe ernstig het gezichtsvermogen van een patiënt wordt beïnvloed en hoe diep het hoornvlies littekens heeft. Er wordt rekening gehouden met de onderliggende oorzaak, zodat toekomstige littekens kunnen worden voorkomen. Behandelingsopties omvatten:
Zichtcorrectie – Als een hoornvlieslitteken uw zicht wazig of troebel maakt, kunnen brillenglazen op sterkte of stijve gasdoorlatende (RGP) contactlenzen het voor u gemakkelijker maken om duidelijk te zien.
Laserchirurgie – Kleine hoeveelheden littekenweefsel en ondiepe littekens kunnen worden verwijderd met een laserbehandeling die bekend staat als PTK (fototherapeutische keratectomie).
Hoornvliestransplantatie – Als contactlenzen of laserbehandelingen niet werken, heeft u mogelijk een hoornvliestransplantatieoperatie (keratoplastiek) nodig. Tijdens een hoornvliestransplantatie vervangt een chirurg het littekenweefsel van een patiënt door het gezonde hoornvliesweefsel van een orgaandonor.
LEES VERDER: Hoornvliesziekte
Pagina gepubliceerd op woensdag 20 april 2022
Pagina bijgewerkt op dinsdag 19 april 2022
Medisch beoordeeld op dinsdag 29 maart 2022