Maculopathie: oorzaken, symptomen, soorten en behandeling

Wat is maculopathie?

Maculopathie is schade aan de macula, die verantwoordelijk is voor uw scherpste centrale zicht. Het bevindt zich in het centrale deel van het netvlies, het lichtgevoelige weefsel van het oog. Letsel aan de macula resulteert in wazig centraal zicht en kan te wijten zijn aan een verscheidenheid aan onderliggende aandoeningen.

Wat zijn de symptomen van maculopathie?

De macula is verantwoordelijk voor de fijne details die door uw centrale visie worden geboden. Het is de locatie van een hoge concentratie fotoreceptorcellen die staafjes en kegeltjes worden genoemd. Deze cellen zetten licht om in elektrische signalen die naar de hersenen worden gestuurd om als beelden te worden verwerkt. Schade aan deze cellen kan leiden tot ernstig verlies van centraal zicht.

Fijn zicht is essentieel voor veel dagelijkse taken zoals koken, lezen, televisie kijken en borden lezen tijdens het rijden. Omdat de macula verantwoordelijk is voor centraal zicht, wordt perifeer zicht meestal niet beïnvloed bij maculopathie.

Symptomen van maculopathie zijn onder meer:

Wat zijn de oorzaken maculopathie?

De macula kan gewond raken als gevolg van een aantal oogziekten en aandoeningen. De meest voorkomende oorzaken van schade aan de macula zijn leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD) en diabetische retinopathie (DR).

Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie

Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie is schade aan de macula veroorzaakt door veroudering. Het kan voorkomen met proliferatie en lekken van abnormale bloedvaten (natte AMD). Het kan ook voorkomen zonder lekkende bloedvaten (droge AMD). De meeste gevallen van AMD (ongeveer 80%) zijn de droge vorm. Dit is wanneer de macula dun wordt en clusters van eiwitten, drusen genaamd, zich ophopen. Dit leidt tot een geleidelijk verlies van centraal zicht.

Diabetische retinopathie

Diabetes resulteert in overtollige suiker die circuleert in de bloedvaten van het lichaam. Als gevolg hiervan beginnen de bloedvaten van het lichaam te verzwakken en te lekken. Diabetische retinopathie kan bloedvatlekkage in het netvlies veroorzaken.

Macula-oedeem

Lekkende bloedvaten in het netvlies zijn een veel voorkomende oorzaak van schade aan de macula. Ze zijn vaak te wijten aan ziekten zoals AMD en diabetische retinopathie en kunnen leiden tot een aandoening die macula-oedeem wordt genoemd. Macula-oedeem treedt op wanneer de macula opzwelt en dik wordt als gevolg van vochtophoping. Dit leidt tot vervormd en wazig centraal zicht. Het kan ook het kleurenzicht verminderen.

Andere oorzaken van macula-oedeem zijn:

• Complicaties als gevolg van oogchirurgie

• Retinale bloedvatverstopping

• Ontstekingsziekten die leiden tot schade aan het netvlies

LEES MEER: Diabetische oogonderzoeken: wat te verwachten

Wat zijn de verschillende soorten maculopathie?

Hoewel AMD en diabetische retinopathie veel voorkomende oorzaken van maculopathie zijn, zijn er specifieke soorten maculopathie die ook schade aan de macula veroorzaken:

Myopische maculopathie

Myopische maculopathie is ook bekend als bijziende maculaire degeneratie. Het is schade aan de macula door progressieve, abnormale verlenging van de oogbol die heeft geresulteerd in degeneratieve veranderingen in de achterkant van het oog. Het wordt gezien in pathologische bijziendheid, of degeneratieve bijziendheid, wat wereldwijd een belangrijke oorzaak is van slechtziendheid.

De verlenging zorgt ervoor dat het netvlies en de achterkant van de oogbol uitrekken. Dit resulteert in dunner wordende en degeneratieve veranderingen aan het netvlies, het vaatvlies en de sclera. Twee belangrijke factoren zijn geassocieerd met pathologische bijziendheid:

• Rek van de oogbol – Een toename van de axiale lengte van de oogbol (afstand van de voorkant van het oog tot de achterkant van het oog).

• Aanwezigheid van posterieure stafylokokken – Een uitstorting van de wand van de achterkant van de oogbol. Het is een van de belangrijkste factoren die leidt tot bijziende maculopathie.

Deze veranderingen kunnen leiden tot blijvende slechtziendheid en blindheid. Naast centraal gezichtsverlies, een studie uit 2021 gepubliceerd in British Journal of Ophthalmology suggereert dat volwassenen met hoge bijziendheid en bijziende maculaire degeneratie gezichtsveldverlies kunnen ervaren.

Bull’s eye maculopathie

Bull’s eye maculopathie is een beschrijving die door artsen wordt gebruikt om het uiterlijk van de macula te beschrijven wanneer deze wordt omringd door cirkelvormige banden van bleke, beschadigde gebieden. Deze bull’s eye verschijning van de macula kan te wijten zijn aan veel verschillende aandoeningen, waaronder:

• Medicatie-gerelateerde maculopathie – Langdurig gebruik van medicatie die reumatoïde artritis of lupus behandelt, zoals chloroquine of hydroxychloroquine (Plaquenil).

• Juveniele maculaire degeneratie (Ziekte van Stargardt) Een zeldzame, genetische aandoening die geleidelijk verlies van het gezichtsvermogen in beide ogen veroorzaakt, meestal beginnend in de kindertijd.

• Kegeldystrofieën – Zeldzame oogziekten die schade veroorzaken aan de kegelfotoreceptorcellen van het netvlies. Symptomen zijn onder meer verminderde gezichtsscherpte, slecht kleurenzicht en lichtgevoeligheid.

• Goedaardige concentrische ringvormige maculaire dystrofie (BCAMD) Een zeldzame dystrofie die verlies van het gezichtsvermogen kan veroorzaken dat varieert van mild tot ernstig.

• Ziekte van Batten – Een groep zeldzame genetische aandoeningen die het gevolg zijn van een stofwisselingsziekte. Het resulteert in verlies van het gezichtsvermogen, epileptische aanvallen, cognitieve en bewegingsproblemen en een korte levensverwachting.

Pigmentaire maculopathie

Deze maculopathie is te wijten aan het chronische gebruik van het medicijn Elmiron (pentosan polysulfaatnatrium). Dit medicijn wordt gebruikt bij de behandeling van interstitiële cystitis, een syndroom dat resulteert in ontsteking en pijn in de blaas.

De gezichtsscherpte kan worden beïnvloed door de subtiele afzetting van pigment in de macula. Patiënten beschrijven moeite met lezen en aanpassen aan weinig licht.

Cellofaan maculopathie

Cellofaan maculopathie veroorzaakt vervormd en wazig centraal zicht. Het is het resultaat van abnormale groei van een cellofaanachtig weefsel, of membraan, over de macula. Deze voorwaarde wordt aangeduid met verschillende andere namen, waaronder:

Groei van dit dunne weefsel over de macula kan een gevolg zijn van:

Aangezien veranderingen in het gezichtsvermogen meestal mild zijn en meestal slechts één oog treffen, is behandeling mogelijk niet nodig. Maar als het gezichtsvermogen ernstig wordt aangetast, kan een operatie zoals vitrectomie met membraanschil worden aanbevolen. Deze procedure verwijdert de glasvochtgel van het oog en pelt het cellofaanachtige weefsel over de macula af. Deze poliklinische operatie is meestal vrij succesvol en verbetert meestal het gezichtsvermogen.

Zonne-maculopathie

Schade aan de macula door naar de zon te kijken (zonsophora) of het bekijken van een eclips kan resulteren in verminderde gezichtsscherpte of een centrale blinde vlek. Hoewel het gezichtsvermogen meestal slechts 3 tot 6 maanden wordt beïnvloed, kan permanent verlies van het gezichtsvermogen optreden. Zonne-maculopathie is ook gekend als:

• Zonneretinopathie

• Zonne-retinitis

• Eclipse retinopathie

• Fotische retinopathie

• Foveomaculaire retinitis

Bij zonne-maculopathie wordt de macula verwond door hitte en chemische schade door langdurige blootstelling aan zonlicht. Artsen kunnen een procedure gebruiken die optische coherentietomografie (OCT) wordt genoemd om de aandoening te diagnosticeren. OCT stelt hen in staat om de lagen van het netvlies te zien die mogelijk zijn beschadigd door het zonlicht.

Kinderen en andere jongeren hebben een hoger risico op schade aan de macula door zonlicht omdat de lens van het oog het vermogen om UVB-licht te blokkeren niet volledig heeft ontwikkeld (die bescherming groeit met de leeftijd). Bepaalde medicijnen zoals tetracycline kunnen ook het risico op letsel aan de macula door intense blootstelling aan zonlicht verhogen. Als het gezichtsvermogen niet binnen zes maanden is verbeterd, is de prognose slecht dat het weer normaal zal worden.

Hoe wordt maculopathie behandeld?

De macula kan beschadigd raken door een aantal oogziekten en aandoeningen. Hierdoor zal het specifieke behandelplan variëren. Over het algemeen richten behandelingen zich op het verminderen van neovascularisatie, de groei van nieuwe lekkende bloedvaten. Dit wordt gedaan om onomkeerbaar verlies van het gezichtsvermogen te voorkomen, wat een veel voorkomende complicatie is van retinale neovascularisatie.

Anti-VEGF therapie

Anti-VEGF therapie is effectief gebleken bij de behandeling van maculopathie. Dit omvat het injecteren van het oog met geneesmiddelen zoals intravitreale bevacizumab (Avastin) en ranibizumab (Lucentis) die de groei van abnormale bloedvaten verminderen.

Fotodynamische therapie

Een andere behandeling die effectief kan zijn, is fotodynamische therapie. Dit is een procedure op kantoor die een laser en een geneesmiddel (Verteporfine) gebruikt om lekkende, abnormale bloedvaten af te sluiten.

Vitrectomie

Ten slotte, als tractie bij de macula wordt opgemerkt, een vitrectomie kan worden uitgevoerd. Dit is een chirurgische ingreep waarbij het glasvocht (de gelachtige substantie die het midden van het oog vult) wordt verwijderd en vervangen door een zoutoplossing.

Deze operatie wordt uitgevoerd om zichtbedreigende complicaties te voorkomen die het gevolg kunnen zijn van het glasvochttrekken aan de macula.

Hoe kan ik mijn risico op maculopathie verminderen?

Onderliggende aandoeningen die maculopathie veroorzaken, zoals AMD en diabetische retinopathie, hebben bepaalde risicofactoren zoals leeftijd, roken en obesitas. Om uw risico op het ontwikkelen van oogziekten te verminderen, wordt aanbevolen dat u:

1. Niet doen rook Rokers hebben twee keer het risico op het ontwikkelen van AMD.

2. Eet een gezond, voedzaam dieet Eet veel groene bladgroenten, fruit en vetarm voedsel.

3. Oefening – Word 30 tot 60 minuten per dag actief, voor een totaal van ten minste 150 minuten (2,5 uur) per week.

4. Let op je gewicht Obesitas verhoogt het risico op het ontwikkelen van oog- en hartaandoeningen aanzienlijk.

5. Draag een zonnebril Zorg ervoor dat uw zonnebril is gelabeld als 99% tot 100% UV-bescherming.

Volgens sommige studies kunnen mensen met bepaalde soorten maculaziekte, zoals droge LMD, baat hebben bij voedingssupplementen. Praat met uw oogarts voor aanbevelingen over het nemen van oogvitaminen voor uw specifieke aandoening. Bovendien, als u een Amsler-raster hebt gekregen om uw zicht te controleren, controleer het dan dagelijks.

En onthoud: routinematige, uitgebreide oogonderzoeken zijn de eerste stap naar het behoud van gezonde ogen en helder zicht.

LEES VERDER: Retinopathie: definitie, oorzaken en behandeling

Pagina gepubliceerd op woensdag 27 april 2022

Pagina bijgewerkt op woensdag 27 april 2022